Αξιοθέατα

Εδώ ανασκάφτηκε το 4ο μινωικό ανάκτορο της Κρήτης και το οποίο είναι το μοναδικό που βρέθηκε ασύλητο. Κτίστηκε περίπου το 1600 π.χ. Αποτελούνταν από 180 διαμερίσματα και είχε έκταση 8.000τμ. Τις ανασκαφές στον χώρο άρχισε ο D. G. Hogarth αλλά ο κύριος ανασκαφέας του ανακτόρου είναι ο καθηγητής Πλάτων.

Είναι μικρότερο από τα υπόλοιπα ανάκτορα αλλά έχει παρόμοια διάταξη με τα ανάκτορα της Κνωσού και της Φαιστού. Έχει κεντρική αυλή (πλακόστρωτη) γύρω από την οποία αναπτύσσεται το οικοδόμημα με λαβυρινθώδη διάταξη, με τρεις δυτικές εισόδους και μια κύρια είσοδο στην οποία υπάρχει και βωμός. Στην δυτική πλευρά του ανακτόρου υπάρχουν τα δωμάτια των αξιωματούχων ενώ στην βόρεια πλευρά υπήρχαν αίθουσες συμποσίων, οι φωταγωγοί ενώ στην ίδια πλευρά βρέθηκαν μεγάλες λεκάνες οι οποίες είχαν λατρευτικό χαρακτήρα.

Τα κυρίως διαμερίσματα και τα διάφορα εργαστήρια βρισκόταν στην ανατολική και νότια πλευρά αντίστοιχα. Η τοποθεσία του ανακτόρου είχε μεγάλη σημασία γιατί στην περιοχή που ήταν κτισμένο μπορούσε να εμπορεύεται με την Ανατολή καθώς επίσης και με τα άλλα ανάκτορα του νησιού. Στον χώρο βρέθηκαν και πολλά αγγεία τα οποία βρισκόταν μέσα στο θησαυροφυλάκιο του ανακτόρου. Επίσης ανάμεσα στα τόσα ενδιαφέροντα ευρήματα ξεχωρίζουν μεγάλα ξίφη με φύλλα χρυσού, ελεφαντόδοντα, χάλκινα διακοσμητικά από την Κύπρο και ένας αμφορέας με παράσταση ενός ιερού κορυφής και αγριμιών. Πολλά από τα ευρήματα αυτά βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Το Φαράγγι των Νεκρών είναι από τα πιο ενδιαφέροντα φαράγγια της Κρήτης και βρίσκεται στο τέλος του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4. Ξεκινάει από τον οικισμό Πάνω Ζάκρος και καταλήγει στην παραλία της Κάτω Ζάκρου.

Η ονομασία “Φαράγγι των Νεκρών” δόθηκε εξ αιτίας των πολλών Μινωικών τάφων που βρέθηκαν σε σπήλαια του στις απόκρημνες πλευρές του, τα οποία είναι ορατά κατά την περιήγηση, όπως και οι διάφοροι γεωλογικοί σχηματισμοί που ως έργα τέχνης δημιουργούν ένα φανταστικό σκηνικό.

Το φαράγγι σφύζει από ζωή και λόγω του φυσικού του κάλλους οι Μινωίτες πίστευαν πως ενταφιαζόμενοι εκεί, θα συνέχιζαν την μεταθανάτιο ζωή τους σ’ αυτόν τον χώρο. Είναι βατό και στην χειμερινή και στην θερινή περίοδο, στο τέλος της διαδρομής του, λίγο πριν από την έξοδο στον κάμπο της Κάτω Ζάκρου, έχουν δημιουργηθεί πεδία αναρρίχησης για όσους αγαπούν τα σπορ.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει και στο Σπήλαιο των Πελεκητών, ένα από τα μεγαλύτερα σπήλαια της Κρήτης. Βρίσκεται σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από την Κάτω Ζάκρο και μπορεί να το επισκεφθεί κανείς με τα πόδια ή με κάποιο μικρό σκάφος.

Έχει μήκος 310 μέτρα, στο τέρμα του υπάρχει μια μικρή λίμνη με νερό και σε ανασκαφές που έγιναν στο εσωτερικό του, βρέθηκαν ανθρώπινοι σκελετοί καθώς και ίχνη κατοίκησης από τη νεολιθική εποχή.

Κοντά στο σπήλαιο υπάρχει αρχαίο λατομείο πωρόλιθου (πορώδης μαλακή πέτρα) και λόγω του πελεκητού αυτού βράχου πήρε και το όνομα του. Απ’ αυτόν τον πωρόλιθο έχουν κτισθεί οι τοίχοι της αυλής του Μινωικού ανακτόρου.

Το φαράγγι στις Χοχλακιές ή Καρούμες βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νησιού, 8 χλμ νότια του Παλαικάστρου, στο δρόμο για τη Ζάκρο, περνά μέσα από το χωριό Χοχλιακιές και καταλήγει στον πανέμορφο κόλπο των Καρουμών.

Το φαράγγι ελίσσεται κάνοντας ζιγκ-ζαγκ μέσα στα απόκρημνα βράχια. Στο τέλος βρίσκεται η ανταμοιβή: Η έρημη, αλλά εκπληκτική παραλία των Καρουμών, όπου τα δέντρα παρέχουν σκιερή ανάπαυση και ρηλάξ. Το μονοπάτι, όπου ακολουθεί ο οδοιπόρος είναι παράλληλο με το ρυάκι που έχει τρεχούμενο νερό στο μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Η οδοιπορία διαρκεί περίπου δύο ώρες (το πολύ) ξεκινώντας από τις Χοχλακιές και άλλες δύο ώρες επιστροφή στις Χοχλακιές.

Την άνοιξη πρέπει να είσαι προετοιμασμένος και για λίγη αναρρίχηση για να μπορέσεις να περάσεις τις μικρές λιμνούλες που έχουν δημιουργήσει οι βροχές του χειμώνα. Συνολικά το μήκος του είναι 1,5 χιλιόμετρα και η υψομετρική διαφορά εισόδου – εξόδου είναι 50 περίπου μέτρα.

Το μοναδικό φοινικόδασος στην Ευρώπη με την όμορφη παραλία και την πεντακάθαρη θάλασσα στο βόρειο άκρο της επαρχίας πάνω στο ακρωτήριο Σίδερο, αποτελεί μια μοναδικής ομορφιάς γωνιά της κρητικής γης. Οι φοίνικες εδώ είναι αυτοφυείς και οι συστάδες τους καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της μικρής ρεματιάς μέχρι τη θάλασσα.

Το Βάι εκτός από αισθητική έχει και μεγάλη βιολογική αξία. Ο υδροβιότοπος που δημιουργείται ανάμεσα στο Φοινικόδασος και στην παραλία είναι σημαντικός για την ορνιθοπανίδα, ενώ μέσα στη θάλασσα αναπτύσσεται τεράστιος πλούτος θαλάσσιας ζωής.

Η Μονή Τοπλού είναι μια από τις ιστορικότερες Μονές της Κρήτης και είναι πολύ γνωστή για τους πολλούς αρχαιολογικούς θησαυρούς της. Στους εκκλησιαστικούς Κύκλους είναι γνωστή ως μονή της Παναγίας της Ακρωτηριανής, ενώ στους ντόπιους είναι γνωστή ως Μεγάλο Μοναστήρι.

Στη Μονή φυλάσσονται πολύ σπουδαίες και παμπάλαιες εικόνες, ενώ υπάρχουν και αρκετές καλοδιατηρημένες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Εκτός από τις εικόνες, στη μονή Τοπλού λειτουργεί μουσείο Χαλκογραφιών και Ελληνικών Λαϊκών Χαρακτικών από τους Μοναχούς του Αγίου Όρους του 18ου-19ου αιώνα.

Επίσης εκτίθενται αντικείμενα Εκκλησιαστικής Τέχνης όπως Ευαγγέλια, σταυροί, Πατριαρχικά συγγίλια, Σουλτανικά φιρμάνια, σφραγίδες, επαναστατικά λάβαρα, αρχιερατικά άμφια και άλλα.

Η ίδρυση της Ιτάνου ανάγεται στους προϊστορικούς χρόνους. Την πρώτη ιστορική μαρτυρία για την ύπαρξη της πόλης την δίνει ο Όμηρος. Υπήρξε σπουδαίος σταθμός διαμετακομιστικού εμπορίου και είχε αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με την Εγγύς και Μέση Ανατολή, στην οποία έκανε εξαγωγή πορφύρας, σπόγγων, γυαλιού και αλιευμάτων.

Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να περπατήσει τον χώρο σταματώντας στα διάφορα ερείπια όπως το μεγάλο φυλάκιο «πύργος» στη δυτική ακρόπολη, από μελανούς ογκόλιθους, την μεγάλη παλαιοχριστιανική εκκλησία στην ανατολική ακρόπολη, την ελληνιστική συνοικία, τους δυο παλαιοχριστιανικούς ναούς στους πρόποδες του λόφου που οδηγεί στο Βάι και το νεκροταφείο έξω από την πόλη.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Παλαικάστρου βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από το Παλαίκαστρο, στην παραλία της Χιόνας. Συστηματικές ανασκαφές στην περιοχή έγιναν από τους Άγγλους αρχαιολόγους Bosanquet και Dawkins, και έφεραν στο φως σημαντικό μινωικό οικισμό που άκμασε στην Υστερομινωική κυρίως περίοδο.

Βρέθηκαν επίσης τάφοι Πρωτομινωικής και Μεσομινωικής περιόδου με μεγάλο αριθμό οστών που διατηρούνταν σε άριστη κατάσταση. Η σημαντικότερη ανακάλυψη στο χώρο ήταν το ιερό του Δικταίου Δία, από τα πιο γνωστά ιερά της Ανατολικής Κρήτης.

Στα ερείπια του ναού βρέθηκε επιγραφή από φαιό ασβεστόλιθο που περιλάμβανε τον ύμνο προς τον Δικταίο Δία. Τον ύμνο έψαλλαν γυμνοί ασπιδοφόροι νέοι που μιμούνταν τους Κουρήτες, οι οποίοι, σύμφωνα με το μύθο, παραβρέθηκαν στη γέννηση του Δία στο Δικταίο Άνδρο.

Πρόκειται για μια μεγάλη αμμώδη (και διάφορες άλλες μικρότερες) παραλία, με ρηχά, τιρκουάζ νερά και μικρούς αμμόλοφους. Η παραλία στον Ξερόκαμπο αποτελεί ιδανικό προορισμό για ηρεμία και χαλάρωση, καθώς και για τους λάτρεις του του υποβρύχιου ψαρέματος, λόγω των σπηλιών που περιστοιχίζουν την παραλία.

Για να φτάσετε στον Ξερόκαμπο από την Κάτω Ζάκρο πρέπει να περάσετε από την Ζάκρο και βγαίνοντας από αυτήν στην διασταύρωση που θα συναντήσετε στρίψτε αριστερά στο δρόμο που οδηγεί στον Ξερόκαμπο. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας υπάρχει ένα μονοπάτι από την Αγία Ειρήνη που οδηγεί μετά από 2 ώρες στον Ξερόκαμπο.